Αιμορροϊδεκτομή για αιμορροΐδοπάθεια
Xρήστος Αθ. Λιάκος, MD | Γενικός Χειρουργός
- Διαπιστευμένος στην Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική – Λαπαροσκοπική Χειρουργική και Ρομποτική Χειρουργική
- Επιμελητής Κλινικής Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής & Χειρουργικής Ογκολογίας, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
- Πιστοποιημένος για τη χρήση του Ρομποτικού Συστήματος Da Vinci Surgical System Training Program, IRCAD / EITS – Πανεπιστήμιο Στρασβούργου
- Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοσκοπικής Χειρουργικής και Άλλων Επεμβατικών Τεχνικών
- Μέλος της European Association for Endoscopic Surgery and Other Interventional Techniques (EAES)
- Μέλος της Society of Laparoendoscopic Surgeons (SLS)
Οι αιμορροΐδες, κάποιοι τις αποκαλούν και σταφύλια της οργής, µας ταλαιπωρούν και ενίοτε απειλούν την υγεία µας. Για πολλούς είναι µια πάθηση ταµπού, αυτή η άποψη συνήθως είναι αποτέλεσμα κακής πληροφόρησης. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικοί σχηματισμοί. Ο όρος αιμορροΐδες αναφέρεται σε αγγεία, που βρίσκονται στο κατώτερο τμήμα του εντέρου και είναι δύο ξεχωριστές ανατομικές δομές : οι εσωτερικές αιμορροΐδες και οι εξωτερικές αιμορροΐδες. Μαζί µε τον υποκείμενο ιστό που τις στηρίζει αποτελούν τα «πρωκτικά μαξιλάρια». Αυτά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εγκράτεια εξασφαλίζοντας την απόφραξη του πρωκτικού σωλήνα και τον έλεγχο των κενώσεων, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τα υγρά και αέρια. Άρα η πάθηση αυτών είναι η αιμορροιδοπάθεια.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Η νόσος κάνει την εμφάνιση της όταν ο υποκείμενος ιστός, που στηρίζει τις εσωτερικές αιμορροΐδες και τις κρατά στη θέση τους, διαταθεί και χαλαρώσει (μηχανικοί παράγοντες), όταν υπάρξει διαταραγμένη φλεβική ροή στην περιοχή ή αυξημένη ροή αίματος στα σπλάχνα (αιμοδυναμικοί παράγοντες). Οι διάφορες θεωρίες δεν αποκλείουν η µια την άλλη και είναι σαφές ότι στην παθογέννηση εμπλέκονται περισσότεροι του ενός παράγοντες. Η αιµορροϊδοπάθεια κατατάσσεται σε τέσσερεις βαθµούς (στάδια).
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Η αιµορροϊδοπάθεια εµφανίζεται µε τα εξής συµπτώµατα:
- Αιµορραγία. Σχετίζεται µε την αφόδευση. Πρόκειται για αίµα ζωηρού κόκκινου χρώµατος, µη αναµεµιγµένου µε τα κόπρανα. Συνήθως εµφανίζεται αµέσως µετά την αφόδευση σε ποσότητα που µπορεί να είναι από µόλις αντιληπτή στο χαρτί της τουαλέτας, έως εµφανής ακόµα και στη λεκάνη οπότε µπορεί να εµφανισθεί σιδηροπενική αναιµία. Αιµορραγία από το κατώτερο γαστρεντερικό σύστηµα δεν προκαλείται µόνον από αιµορροΐδες, αλλά και από άλλες καλοήθεις ή κακοήθεις παθήσεις όπως π.χ. κολίτιδα, πολύποδες, εκκολπώµατα και καρκίνος του παχέος εντέρου.
- Διόγκωση και πρόπτωση. Η διόγκωση των εσωτερικών αιµορροΐδων και η εµφάνισή τους έξω από τον πρωκτό (πρόπτωση) µπορεί να γίνει αντιληπτή και από τον ίδιο τον ασθενή ως µάζα που προπίπτει κατά την αφόδευση.
- Μπορεί επίσης να προκαλεί αίσθηµα δυσφορίας που περιγράφεται και ως τάση για αφόδευση ή αίσθηµα πληρότητας ή και βάρους στον πρωκτό.
- Έκκριση. Πρόκειται για υδαρή ή βλεννώδη έκκριση που µπορεί να λεκιάζει το εσώρουχο.
- Κνησµός και ερεθισµός του δακτυλίου. Συνήθως συσχετίζεται µε την ύπαρξη πρόπτωσης και εκκρίσεως λόγω ερεθισµού της περιοχής.
- Πόνος. Οι εσωτερικές αιµορροΐδες δεν πονούν, παρά µόνο όταν σχετίζονται µε θρόµβωση ή ραγάδα. Η θρόµβωση εξωτερικής αιµορροΐδας προκαλεί συνήθως σηµαντικού βαθµού πόνο και εµφανίζεται σαν µία µελανή επώδυνη ψηλαφητή µάζα ακριβώς έξω από τον δακτύλιο του πρωκτού. Θεραπεύεται µε φάρµακα και υποµονή για λίγες µέρες µέχρι να απορροφηθεί µόνος του ο θρόµβος και να περάσει ο πόνος. Σε ασθενείς µε πολύ έντονο άλγος, µπορεί να γίνει αφαίρεση του θρόµβου µε τοπική αναισθησία, πράγµα που έχει άµεση ανακούφιση του πόνου.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η άγνοια και o φόβος οδηγούν πολλές φορές τον ασθενή στο να αποκρύπτει το πρόβληµα από τον ιατρό. Αποδίδει δε, αυθαίρετα, οποιοδήποτε σύµπτωµα από την περιοχή του πρωκτού σε αιµορροϊδοπάθεια µε αποτέλεσµα πιθανούς κινδύνους από τη µη έγκαιρη διάγνωση άλλων πιο σοβαρών παθήσεων. Πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό ότι για να διαγνωσθεί η αιµορροϊδοπάθεια, είναι απαραίτητη η εξέταση του ασθενούς από ιατρό. Δεν σχετίζονται όλα τα συµπτώµατα από τον πρωκτό µε τις αιµορροΐδες, όλα τα παραπάνω, µπορούν να υπάρξουν και σε πληθώρα άλλων νόσων, πολλές φορές πολύ πιο επικίνδυνων. Ένα ακριβές ιατρικό ιστορικό, η κλινική εξέταση και ο έλεγχος του εντέρου µπορεί να γλυτώσουν τον ασθενή από µεγάλη ταλαιπωρία αλλά και κινδύνους.
ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Η πυροδότηση των συµπτωµάτων γίνεται κυρίως από διαταραχές της εντερικής λειτουργίας, δυσκοιλιότητα και παραµονή στην τουαλέτα (προσπάθειες αφόδευσης) για περισσότερο από πέντε λεπτά, τη διάρροια, την εγκυµοσύνη και τη γέννα. Είναι βέβαιο ότι η παρατεταµένη ορθοστασία ή καθιστική ζωή, το άγχος, η χρήση οινοπνεύµατος και καρυκευµάτων, η ιδιοσυγκρασία του ασθενούς, επιβαρύνουν την κατάσταση. Θεωρείται ότι και κληρονοµικοί παράγοντες ενέχονται στην παθογένειά τους.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Πρόληψη µε:
- την αύξηση των φυτικών ινών στη διατροφή (πράσινα λαχανικά, χόρτα, ψύλιο,
προϊόντα δηµητριακών ολικής αλέσεως, κλπ ) - τη µείωση των τροφών που µπορεί να δράσουν ερεθιστικά (καρυκεύµατα, οινόπνευµα, καφεΐνη )
- την αύξηση πρόσληψης υγρών
- τη σωµατική άσκηση (κίνηση)
- τη ρύθµιση των κενώσεων σε καθηµερινή βάση
Θεραπεία µε:
- τη χρήση (σύµφωνα µε τις οδηγίες του ιατρού) φαρµακευτικών σκευασµάτων για
τοπική εφαρµογή (αλοιφών), ή για λήψη από το στόµα - επεµβατικές µεθόδους όπως σκληρυντικές ενέσεις, φωτοπηξία (LASER)
- την εφαρµογή ελαστικών δακτυλίων
- την κλασική χειρουργική αιµορροϊδεκτοµή (Milligan-Morgan) ή τις παραλλαγές της με την χρήση νέων πηγών ενέργειας όπως το ψαλίδι υπερήχων που την θέτει πλέον ως μια αναίμακτη επέμβαση
- τη µέθοδο για ανάταξη των αιµορροΐδων µε χρήση κυκλικού αναστοµωτήρα (µέθοδος LONGO)
- 6.και τη νεότερη µέθοδο απολίνωσης των αιµορροϊδικών αρτηριών µε τη χρήση υπερήχων (µέθοδος HAL ή THD)
Οι τεχνικές διαφέρουν µεταξύ τους σε πολλά σηµεία, έχοντας συγκεκριµένες ενδείξεις, πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα. Έτσι πολλοί παράγοντες επηρεάζουν την τελική επιλογή της µεθόδου από τον χειρουργό.
Αιμορροϊδεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση των αιμορροΐδων. Θα σας δοθεί γενική αναισθησία ή ραχιαία αναισθησία, έτσι ώστε δεν θα αισθανθείτε πόνο. Τομές γίνονται στον ιστό γύρω από την αιμορροΐδα. Η διατεταμένη φλέβα στο εσωτερικό της αιμορροΐδας απολινώνεται έτσι ώστε να προλαμβάνετε μια πιθανή αιμορραγία, και ο αιμορροϊδικός ιστός αφαιρείται. Η περιοχή της χειρουργικής επέμβασης μπορεί να συρραφεί ή να παραμείνει ανοικτή. Βαζελινούχες γάζες καλύπτουν την πληγή. Η Χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει με νυστέρι, ένα εργαλείο που χρησιμοποιεί ηλεκτρική ενέργεια (Διαθερμία), ή λέιζερ. Η χειρουργική επέμβαση κατατάσσετε στα χειρουργεία της μιας ημέρας. Πραγματοποιείται μόνο σε χειρουργικό περιβάλλον και ποτέ σε επίπεδο ιατρείου.
Οι επεμβάσεις για την αντιμετώπιση της αιμορροιδοπάθειας που έχουν προταθεί κατά καιρούς είναι πολλές και αντικατοπτρίζουν αλλά και ενσωματώνουν την πρόοδο της τεχνολογίας στην Ιατρική πρακτική. Έτσι από την κλασική ανοιχτή μέθοδο για την θεραπεία της αιμορροιδοπάθειας ( Αιμορροϊδεκτομή κατά Milligan Morgan) περάσαμε στην κλειστή Αιμορροϊδεκτομή κατά Fergusson, στη χρήση συρραπτικού μηχανήματος (τεχνική Longo) και προσφάτως στην καθοδηγούμενη με υπέρηχο απολίνωση των αιμορροϊδικών αρτηριών (μέθοδος HAL ή THD). Καθώς και σε τροποποιήσεις αυτών των τεχνικών.
Τι να περιμένω μετά την επέμβαση
Η συνολική ανάρρωση διαρκεί περίπου 2 έως 3 εβδομάδες.
Πηγαίνοντας στο σπίτι μετά την επέμβαση
• Αμέσως μετά τη χειρουργική επέμβαση, και όντας ακόμη υπό την γενική αναισθησία, θα σας δοθεί ενα μακράς διάρκειας τοπικό αναισθητικό το οποίο θα σας παρέχει ανακούφιση από τον πόνο μετά την επέμβαση η οποία Θα πρέπει να διαρκέσει 6 έως 12 ώρες Αν δεν πρόκειται να διανυκτερεύσετε στο νοσοκομείο μετά την επέμβαση, θα σας επιτραπεί να πάρετε εξιτήριο μόνο μετά την πάροδο της αναισθησίας και εφόσον έχετε ουρήσει. Η ανικανότητα να ουρήσει ο ασθενής (επίσχεση ούρων) συμβαίνει μερικές φορές λόγω του οιδήματος (οίδημα ) σε ιστούς ή σε σπασμό των μυών της πυέλου.
• Κάποιος πρέπει να σας οδηγήσει σπίτι.
Φροντίδα μετά την επέμβαση
• Ο πόνος μετά την επέμβαση, σε κάποιο βαθμό, είναι αναμενόμενος. Εάν ο γιατρός σας έδωσε ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο για τον πόνο, πάρτε το όπως προβλέπεται.
• Κάποια απώλεια αίματος είναι φυσιολογική, ιδιαίτερα με την πρώτη κένωση μετά από χειρουργική επέμβαση.
• Για τις δυο πρώτες ημέρες μετά τη χειρουργική επέμβαση καλό θα ήταν να λαμβάνετε αρκετά υγρά και να ακολουθήσετε μια απλή διατροφή (π.χ. ρύζι, μπανάνες, φρυγανιά ή κράκερ, μήλο). Στη συνέχεια μπορείτε να επιστρέψετε στην κανονική διατροφή και να αυξήσετε σταδιακά την ποσότητα των φυτικών ινών στη διατροφή σας.
• Μπορείτε να εφαρμόσετε αναισθητικές αλοιφές πριν και μετά την κένωση ώστε να μειωθεί ο μετεγχειρητικός πόνος.
• Ορισμένοι γιατροί μπορεί να συστήσουν την λήψη ενός αντιβιοτικού (όπως μετρονιδαζόλη) μετά από χειρουργική επέμβαση για την πρόληψη της λοίμωξης και την μείωση του πόνου.
• Μετά την όποια επέμβαση οι γιατροί συστήνουν την λήψη υπακτικής αγωγής ώστε το περιεχόμενο του εντέρου να γίνει πιο μαλακό, να έχει ευκολότερη διέλευση και με την δίοδο του από την περιοχή της επέμβασης να μην προκαλέσει τραυματισμό, να μειώσει την αύξηση της πίεσης, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει την επανεμφάνιση των αιμορροΐδων.
• Η επανεξέταση από τον χειρουργό συνήθως γίνονται 1 εβδομάδα μετά την επέμβαση.
Γιατί γίνεται η Αιμορροϊδεκτομή
Αιμορροϊδεκτομή είναι κατάλληλη όταν έχετε:
• Πολύ μεγάλες εσωτερικές αιμορροΐδες.
•Εσωτερικές αιμορροΐδες που προκαλούν ακόμα τα συμπτώματα μετά από συντηρητική αγωγή.
• Μεγάλες εξωτερικές αιμορροΐδες που προκαλούν σημαντική δυσφορία και είναι δύσκολο να διατηρηθεί η πρωκτική περιοχή καθαρή.
• Τόσο για εσωτερικές όσο και εξωτερικές αιμορροΐδες.
•Μετά από άλλες αποτυχημένες θεραπείες για τις αιμορροΐδες (όπως απολίνωση με ελαστικό δακτύλιο).
Πόσο καλά λειτουργεί
Η χειρουργική επέμβαση θεραπεύει συνήθως την αιμορροιδοπάθεια. Αλλά η μακροπρόθεσμη επιτυχία της χειρουργικής επέμβασης εξαρτάται πολύ από το πόσο καλά μπορείτε να αλλάξετε τις καθημερινές συνήθειες του εντέρου σας για να αποφύγετε τη δυσκοιλιότητα και τν παρατεταμένη προσπάθεια για αφόδευση. Περίπου 5 στους 100 ανθρώπους έχουν υποτροπή της αιμορροιδοπάθειας .
Κίνδυνοι
Πόνος, αιμορραγία, και επίσχεση ούρων είναι οι πιο συχνές ανεπιθύμητες παρενέργειες της αιμορροϊδεκτομής.
Άλλοι σχετικά σπάνιοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Άμεσα μετεγχειρητικά προβλήματα
• Αιμορραγία από την περιοχή του πρωκτού
• Συλλογή αίματος στη χειρουργική περιοχή (αιμάτωμα)
• Ανικανότητα για τον έλεγχο του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης ( ακράτεια )
• Λοίμωξη του χειρουργικού τραύματος
• Ενσφήνωση κοπράνων
Όψιμα προβλήματα
• Στένωση του πρωκτικού σωλήνα
• Υποτροπή των αιμορροΐδων
• Μια μη προϋπάρχουσα ανατομικά επικοινωνία (συρίγγιο) μεταξύ του πρωκτικού σωλήνα ή του ορθού και μιας άλλης περιοχής
• Πρόπτωση ορθού, η οποία συμβαίνει όταν ο βλεννογόνος του ορθού προπίπτει έξω από τον πρωκτικό δακτύλιο
Τι πρέπει να μείνει στην σκέψη μας
- Η επιτυχία της αιμορροϊδεκτομής εξαρτάται πολύ από την ικανότητά σας να κάνετε αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες του εντέρου σας για να κάνετε ευκολότερη την δίοδο και την υφή των κοπράνων. Η αιμορροϊδεκτομή μπορεί να παρέχει καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα από τις επεμβάσεις που διακόπτουν τη ροή του αίματος σε αιμορροΐδες (αιμορροιδοπηξίες – σταθεροποιητικές επεμβάσεις). Όμως, η χειρουργική επέμβαση είναι περισσότερο δαπανηρή, έχει ένα μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών, και συνήθως είναι πιο επώδυνη.
- Οι περισσότερες εσωτερικές αιμορροΐδες βελτιώνονται (μικραίνουν και η δυσφορία μειώνεται) είτε με τη θεραπεία στο σπίτι ή με σταθεροποιητικές επεμβάσεις. Σε σύγκριση με τη κλασική χειρουργική επέμβαση, σταθεροποιητικές επεμβάσεις συνεπάγονται μικρότερο κίνδυνο, είναι λιγότερο επώδυνες και απαιτούν λιγότερο χρόνο μακριά από την εργασία και άλλες δραστηριότητες.
- Η χειρουργική επέμβαση δεν συστήνεται για τις μικρές εσωτερικές αιμορροΐδες (εκτός αν υπάρχουν μεγάλες εσωτερικές αιμορροΐδες ή συνυπάρχουν εσωτερικές και εξωτερικές αιμορροΐδες).
- Λέιζερ συχνά διαφημίζονται ως μια λιγότερο επώδυνη με ταχύτερη επούλωση μέθοδος αφαίρεσης των αιμορροΐδων. Αλλά κανένας από τους ισχυρισμούς αυτούς δεν έχει αποδειχθεί. Τα λέιζερ είναι πιο ακριβές από τις παραδοσιακές τεχνικές. Η διαδικασία διαρκεί περισσότερο, και μπορεί να προκαλέσει βαθιά βλάβη των ιστών.